Bếp
Mặt Trời “Đơn Giản Nhất”
Từ hai thùng giấy các tông, bạn có thể nhanh chóng làm ra một cái bếp sử
dụng năng lượng mặt trời rất hiệu quả.
Những cuộc thí nghiệm ở Seattle và Arizona (Mỹ) đã chứng tỏ rằng những
cái bếp mặt trời hình hộp ( solar box cookers ) có thể được làm ra bằng một
cách đơn giản hơn nhiều so với cách mà chúng tôi đã áp dụng lâu nay. Những
khám phá này đã dọn đường cho một phương pháp làm tiện lợi hơn - chỉ mất có
vài tiếng đồng hồ và rất ít chi phí.
Khi thiết kế kiểu bếp này, chúng tôi gọi nó là “ Bếp Dùng năng Lượng Mặt
Trời Hình Hộp Đơn Giản Nhất “, bởi vì vào lúc đó nó là mẫu thiết kế giản dị
nhất mà chúng tôi có thể nghĩ ra. Trên thực tế, tuy cấu tạo đơn giản, nhưng
đây là một kiểu bếp mạnh và không hề thua kém về hiệu năng chút nào. |
Những Thứ Bạn Cần
- Hai thùng giấy các tông - một lớn, một nhỏ. Thùng nhỏ nên có kích thước
tối thiểu ở mỗi cạnh là 38 cm nhưng lớn hơn càng tốt. Thùng lớn phải dài hơn
so với các cạnh của thùng nhỏ. Không nhất thiết phải lớn hơn bao nhiêu miễn
là giữa hai lớp thùng phải có khoảng hở là 1,5 cm hay hơn. Khoảng hở giữa
hai lớp thùng cũng không cần phải đồng đều ở mọi chổ. Bạn cần nhớ là rất dễ
điều chỉnh kích thước của thùng các tông bằng cách cắt hay dán.
- Một tấm các tông để làm cái nắp. Kích thước của tấm này phải dài hơn từ
4 đến 8 cm so với mọi cạnh của cái bếp hoàn chỉnh.
- Một cuộn giấy nhôm cán mỏng (aluminium foil).
- Một lọ sơn phun màu đen có ghi hàng chữ “không độc hại khi đã khô” hay
một lọ sơn đen thường. Một số người đã làm sơn đen bằng cách trộn mồ hóng
với bột nhồi.
- Một ít bột mì tinh để khuấy với nước làm keo dán.
- Một tấm nhựa trong suốt (plastic) hoặc loại giấy nhựa chịu nhiệt
(plastic film) dùng để gói thức ăn trong nấu nướng. Loại giấy này có thể tìm
mua ở các siêu thị. Dùng lâu ngày, nó có thể trở nên dòn và có màu đục nên
thỉnh thoảng cần phải thay. Nếu không dùng nhựa, bạn cũng có thể dùng một
tấm kíếng trong suốt cũng được. Nhưng kíếng thì mắc tiền, dễ bể mà cũng
không tiện hơn bao nhiêu ngoại trừ những lúc trời có gió mạnh.
Làm
Thân Bếp
Xếp 4 cái nắp của thùng lớn lại rồi đặt cái thùng nhỏ lên trên. Dùng bút chì
vẽ một đường chạy dọc theo chu vi của thùng nhỏ lên mặt thùng lớn. Lấy thùng nhỏ
ra rồi cắt dọc theo đường kẻ này để tạo thành một khoảng trống hình chữ nhật
trên nắp thùng lớn ( Hình 1).
Bạn
cần tính trước chiều sâu bên trong của bếp là bao nhiêu. Thường là vào khoảng
2,5 cm cao hơn nắp của cái nồi lớn nhất và ít nhất là 2,5 cm thấp hơn thùng lớn
bên ngoài. Dùng dao xẻ 4 góc của thùng nhỏ ( mà bạn sẽ để bên trong thùng lớn )
xuống khoảng 2,5 cm. Xếp mỗi cạnh của thùng nhỏ xuống và bẻ ra ngoài thành bốn
lá (Hình 2). Để việc bẻ và xếp giấy các tông được dể dàng, trước tịên dùng thước
và một vật không bén đè mạnh lên giấy rồi kẻ một đường dài. để tạo thành một vết
hằn trước.
Dán giấy nhôm cán mỏng (aluminium foil) lên mặt bên trong của cả hai thùng,
kể cả mặt trong còn lại (phía trên) của nắp thùng lớn. Không cần pjải mất thì
giờ để làm đẹp cho mặt trong của thùng ngoài vì chẳng ai nhìn thấy chổ này và nó
cũng chẳng phải chịu hao mòn gì. Phần bên trong của thùng nhỏ là chổ nhìn thấy
được sau khi bếp đã làm xong nên, nếu muốn, bạn có thể chăm chút hơn ở khu vực
này. Dán bốn cái nắp còn lại của thùng lớn.
Để
một ít giấy báo vò cuộn lên đáy thùng lớn với độ cao vừa phải để khi đặt thùng
nhỏ vào thùng lớn và ấn nó xuống thì bốn cái nắp ló ra của thùng nhỏ có thể bẻ
vừa ngang với bốn vách của thùng ngoài (Hình 3). Dán bốn cánh của thùng nhỏ đè
lên bốn đầu vách của thùng lớn. Cắt bỏ phần nắp của thùng nhỏ còn dư ra ngoài.
Cuối cùng, để làm cái đế đặt trong bếp, hãy cắt một miếng các tông có kích
thước gần bằng đáy thùng nhỏ. Dán giấy nhôm cán mỏng lên một mặt rồi sơn đen mặt
này rồi để cho khô. Đặt cái đế này vào trong lò (mặt đen hướng lên). Khi nấu thì
để nồi hoặc ấm lên trên cái đế này.
Làm Nắp Bếp (Có Thể Lấy Ra Được)
Lấy một
tấm giấy các tông lớn và đặt nó lên mặt bếp. Dùng bút chì vạch một lằn dọc theo
các cạnh của thân bếp. Cắt bốn góc rồi bẻ gập xuống khoảng 7,5 cm theo bốn cạnh.
Dán bốn góc lại (Hình 4). Không dán nắp bếp dính vào thến bếp vì bạn sẽ cần tháo
nó ra để đặt nồi vào hay lấy nồi ra. Mẹo: Để có một tấm nắp ôm sát thân bếp, nên
để tấm các tông đè lên bếp khi dùng bút chì vạch lằn nói trên.
Để làm
mặt kiếng phản chiếu, vẽ một hình chữ nhật trên tấm nắp, kích thước bằng với khổ
của miệng bếp. Cắt ba cạnh dọc theo hình chữ nhật này rồi bẻ ngược nắp lên. Dán
giấy nhôm cán mỏng vào mặt trong của nắp này (Hình 6).
Để làm cây chống, lấy một khúc dây kẽm dài khoảng 30 cm , bẻ hai đầu như
trong hình 6. Hai đầu có thể ghim vào phần dợn sóng của giấy các tông.
Sau đó, lật ngược tấm nắp và dán miếng phim nhựa (plastic film) vào mặt
trong. Chúng tôi đã dùng thử và rất thành công với loại túi nhựa khổ 47,5 cm và
58,5 cm được dán thành hai lớp. Khi nấu, hai lớp này có thể không dính lại làm
một và tạo ra một khoảng trống ở giữa. Khi dùng cách này, phải nhớ dán kỹ hai
mép của hai lớp phim nhựa nhằm tránh cho hơi nước có thể lọt vào và đọng lại bên
trong. Hoặc bạn cũng có thể rọc túi nhựa ra để có một tấm nhựa đủ rộng (một lớp)
để làm cửa sổ.
Nâng
cao hiệu quả của bếp
Cái bếp mặt trời mà bạn vừa làm có thể hoạt động tốt hầu như quanh năm. Nếu
muốn làm cho nó mạnh hơn để nấu vào những ngày ít nắng, bạn có thể cải tiến như
sau :
- Cắt thêm những tấm giấy các tông có kích thước bằng các cạnh bếp, dán
giấy nhôm cán mỏng và nhét chúng vào những khe hở giữa các lớp vách.
- Làm thêm một tấm phản chiếu kích thước bằng nắp (xem hình).
- Làm cái đế bằng kim loại, như nhôm chẳng hạn. Sơn đen miếng kim loại này
và kê nó hơi cao khỏi đáy bếp bằng những miếng các tông nhỏ.
Dưới đây là những tài liệu bạn có thể đọc thêm :
Liên hệ để biết thêm thông tin :
Solar Cookers International
1919 21st Street, #101
Sacramento, California 95811
USA
info@solarcookers.org
|